هویت یک ملت
همانا پیامبری از خود شما بر شما مبعوث شد. هر آنچه شما را رنج می‌دهد بر او گران می‌آید. سخت به شما دلبسته است و بر مومنان رئوف و رحیم است. توبه آیه 128
..... خداوند پیامبراکرم (ص) را اینگونه معرفی می‌کند.
همراهان پیامبر (ص) نیز که به تاسی او حرکت می‌کنند، سرسخت در برابر کافران و مهربان و دلسوز در برابر مومنان توصیف می‌شوند. سوره فتح آیه 29
ملتی که هویت خود را به تدریج از دست می‌دهد همانند شهری است که دژها و برج و باروی آن در حال فرو ریختن است.
دژهای فروریخته نه تنها نشانه امنیت از دست رفته و سرنوشت نامعلوم است که مشوق یاغیان و سلطه‌گران برای غارت استقلال و آزادگی و تمدن یک ملت و اسارت آنها است.
"فرهنگ هویت یک ملت است"(1) ملتی که نسبت به فرهنگ خود دلبسته است از حریم آن مراقبت و پاسداری می‌کند. چنین ملتی در برابر هجوم و اشغال متجاوزان انگیزه مقاومت و پایداری دارد و متجاوز را ناگزیر به عقب‌نشینی و شکست می‌کند. ولذا سلطه‌گران برای به حداقل رساندن هزینه‌های هجوم و اشغال و ادامه سلطه، ابتدا با استحاله فرهنگی و هویت‌زدایی راه را برای خود هموار می‌سازند.
ملتی که توان و انگیزه مقاومت خود را از دست داده است نه تنها در برابر تجاوز و سلطه ابر قدرت‌ها پایداری ندارد که با فرهنگ وارونه آنان پیوند خواهد خورد.
سخنان مقام معظم رهبری در دیدار سه‌شنبه گذشته با اعضای محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی که از جایگاه پدری دلسوز و مهربان نسبت به ملت بیان شد، نیازمند بازخوانی و پیگیری وگفتمان‌سازی، برای عملی شدن است.
از ملاقات مشابه تاریخ 21/9/68 تا ملاقات اخیر بارها مسائل مهم و اولویت‌های فرهنگی کشور یادآوری و تاکید شده است. اما سخنان دیدار سه‌شنبه گذشته هم به دلیل تعدد عناوین و هم تعابیر متفاوت (2) نسبت به موارد قبل متمایز است.
یکی از محورهای اصلی مطرح شده ضمانت اجرای مصوبات شورا است.
برای تمهید اجرای مصوبات و تضمین تحقق آن ملاحظاتی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود. لازم الاجرا بودن مصوبات شورا یا هم تراز با قانون تلقی شدن آن موجب شد که برخی از آنها وارد گردش کار تقنینی و اجرایی کشور نگردد یا ضرورتی برای آن احساس نشود.
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ساز و کار لحاظ شدن همه مصوبات شورا در برنامه پنج ساله کشور را تدبیر نماید تا تکالیف مترتب بر قانون برنامه به مصوبات نیز تسری یابد. در این صورت قانون بودجه سالانه نیز تحت تاثیر قانون برنامه فرآیند اجرای مصوبات را تنظیم و تعریف خواهد کرد.
دیوان محاسبات نیز در تفریغ بودجه، تحقق این مصوبات را پیگیری خواهد کرد و سازمان بازرسی کل کشور و سازمان‌های مشابه برنامه نظارتی خود را به مصوبات شورا تسری خواهند داد.
دبیرخانه شورا همان پیگیری و پشتکاری را که در حوزه تهیه و تصویب اسناد به‌کار گرفته، لازم است در حوزه تنفیذ و اجرا نیز به کار گیرد. تا اجرای مصوبات شورا در دستور کار نهادهای ذیربط قرار گیرد.
از موارد یاد شده مهم‌تر، نگرش و باور فرماندهی فرهنگی کشور توسط اعضای محترم شورا است(3) و جدی گرفتن اسناد مصوب شورا. (4) در این صورت می‌توان توقع داشت که سایر سطوح برنامه‌ریزی و اجرا، برای تحقق راهبردهای شورا جدی‌تر و مصمم‌تر عمل کنند.
تعابیری که در سخنان مقام معظم رهبری در مورد متصدیان امر راهبری، سیاستگذاری، برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت به‌کار گرفته شده (5) حکایت از ضرورت غفلت‌زدایی جدی‌تر از طریق گفتمان‌سازی و تبدیل موضوع به مطالبه افکار عمومی و بازنگری در شاخص‌ها و معیارهای انتخاب و انتصاب مدیران ذیربط دارد، مدیرانی که قرار است مجری مصوبات و راهبردهای شورای عالی انقلاب فرهنگی باشند.
مدیرانی که بتوانند قبل از وقوع رخدادهای نامطلوب فرهنگی چاره‌اندیشی و تدبیر به موقع و پیشگیرانه داشته باشند و البته چنین مدیرانی نیز باید محصول نظام تربیت و تعلیم متحول شده شورای عالی انقلاب فرهنگی باشند (6) مدیرانی که براساس علوم انسانی اسلامی و انسان‌شناسی قرآنی برای اعتلای فرهنگ کشورشان تدبیر و تلاش کنند.
با توجه به سخنان امیدبخش رئیس جمهور محترم جناب حجت‌الاسلام و المسلمین روحانی در آغاز ملاقات اخیر اعضای محترم شورا با مقام معظم رهبری (7) پیشنهاد می‌شود تهیه پیوست فرهنگی برای نظام تربیت، انتخاب و انتصاب مدیران اجرایی کشور، خصوصا در بخش فرهنگی و حوزه‌های مرتبط با امور فرهنگی در اولویت قرار گیرد تا در فرض تحقق آن بخش مهمی از ساز و کار ضمانت اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز تعریف شود.
ادامه دارد....
پی نوشت‌ها:
1- از سخنان مقام معظم رهبری در ملاقات 19/9/92 شورای عالی انقلاب فرهنگی
2- کجا داریم می‌رویم؟ چه چیزی دارد اتفاق می‌افتد؟ چه چیزی در انتظار ماست؟
.... من واقعا حیرت می‌کنم!/ ... من.... احساس خطر می‌کنم/..... خیلی نگران زبان فارسی‌ام. خیلی نگرانم 19/9/92
3- اعضای شورا بایستی این شورا را باور کنند. باور کنید که اینجا قرارگاه مرکزی فرهنگی کشور است.... باور کنید که اینجا فرماندهی مسائل عمده فرهنگی کشور و سیاستگذاری کشور را برعهده دارد. اعضا بایستی به این توجه کنند. 19/9/92
4- ... به هر حال این اسناد را که تهیه کردید......جدی بگیرید. 19/9/92
5- .... نمی‌شود مسئولین کشور مسئولیتی احساس نکنند در زمینه هدایت فرهنگی جامعه.... دولت و مسئولان موظفند که توجه کنند به جریان عمومی فرهنگی جامعه...... مسئولیت شرعی داریم.... مسئولیت قانونی داریم.... ما چرا بر سر فرهنگ خودمان پافشاری نکنیم؟..... شما خیلی مسئولیت دارید.... بدانیم چه کار داریم می‌‌کنیم.... مسئولیت.... خیلی سنگین است. 19/9/92
6- در نگرش به عرصه فرهنگی کشور ما باید به تربیت نیروی انسانی توجه کنیم. 21/9/68
7- حجت الاسلام و المسلمین روحانی: یکی از رویکردهای دولت تهیه پیوست فرهنگی برای مسائل اجرایی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است.
